1. Ποιες θεματικές ενότητες περιλαμβάνει η εισαγωγική ενότητα; Τι περιγράφει στη καθεμιά;
2. Με ποιους συνδέει ο ποιητής το Θεό και τον Ήλιο; Γιατί; Πώς περιγράφονται (και σε σχέση με τους απλούς ανθρώπους); (β’ σκηνή)
3. Ποια είναι η θέση του ποιητή έναντι των τυράννων;
4. Ποιο είναι το κεντρικό θέμα - ιδέα της ωδής;
5. Πώς αποδεικνύεται η θρησκευτικότητα του Κάλβου;
6. Τι είναι η Αρετή για τον Κάλβο;
7. Σχολιασμός αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου:
Ανώνυμου του Έλληνος, «Ελληνική Νομαρχία»
«Ποιος αγνοεί, ότι ο κύριος στοχασμός των αλλογενών δυνάστων είναι εις το να προσπαθήσουν να κάμουν το ίδιόν όφελος με την ζημίαν των άλλων; (...) Δεν ηξεύρετε, ω Έλληνες, ότι η αρετή την σήμερον δεν ευρίσκεται εις τους θρόνους; Δεν ηξεύρετε ότι οι Έλληνες μισούνται δούλοι, επειδή ήθελε τους φθονήσει ελευθέρους κάθε μεγάλη δυναστεία από τας παρούσας των αλλογενών; Αλλά, τέλος πάντων, υποθέτοντας κανένα από αυτούς τους δυνάστας οπωσούν φιλέλληνα, δεν ηξεύρετε, ότι μόνος του δεν ημπορεί να κάμει το ουδέν, και ότι οι επίτροποί του ή είναι εχθροί μας, ή είναι αδιάφοροι, ή τέλος πάντων, άσωτοι και διεφθαρμένοι τα ήθη;»
Τι κοινό έχει το παραπάνω απόσπασμα με την ωδή «Εις Αγαρηνούς»;
8. Αφού μελετήσετε προσεκτικά την ωδή «Εις Αγαρηνούς», να αναπτύξετε τις απόψεις σας σχετικά με το πώς μπορούν οι λαοί που βρίσκονται κάτω από τυραννικό καθεστώς να κατακτήσουν την ελευθερία τους.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Ποιες θεματικές ενότητες περιλαμβάνει η εισαγωγική ενότητα; Τι περιγράφει στη καθεμιά;
Περιλαμβάνει δύο υποενότητες: 1η (α-δ) με θέμα το ΘΕΟ και 2η (ε-ζ) με θέμα τον ΗΛΙΟ. Ο π. ομολογεί την ύπαρξη ενός και μόνου θεού ο οποίος από ψηλά επισκοπεί τα έργα των χειρών του, ενώ κάτω από τα πόδια του ζουν τα έθνη και οι λαοί. Η φωνή του θεού ακούγεται ως φωνή δικαιοσύνης. Τιμωρεί τους ΑΝΟΜΟΥΣ στέλλοντας τους στον Άδη, ενώ οι ψυχές των ΔΙΚΑΙΩΝ ανεβαίνουν στον ουρανό τυλιγμένες στο ΦΩΣ και στη ΔΟΞΑ. Ο ΗΛΙΟΣ κυριαρχεί φωτίζοντας τη γη και τα έργα των ανθρώπων, ώσπου χάνεται και πέφτει η νύκτα.
2. Με ποιους συνδέει ο ποιητής το θεό και τον ήλιο; Γιατί; Πώς περιγράφονται (και σε σχέση με τους απλούς ανθρώπους); (β’ σκηνή)
Συνδέει με τους ΤΥΡΑΝΝΟΥΣ, διότι έχουν την αξίωση να λατρεύονται, θέλουν βωμούς, θυμιάματα, ύμνους, παραβάλλοντας τους ΕΑΥΤΟΥΣ τους με το θεό ή τον ήλιο. Παρουσιάζονται ως ύψιστοι, λαμπρότεροι των άλλων, ως μοναδικοί ευεργέτες των ανθρώπων. Στην ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ άδικοι, άσπλαχνοι, καταδιώκουν την αρετή (=δικαιοσύνη) και τους ενάρετους ανθρώπους, καταπατούν το νόμο.
Θερίζουν για τους εαυτούς τους ότι οι άνθρωποι δημιουργούν για τα παιδιά τους. Οι άνθρωποι θαλασσοδέρνονται, κινδυνεύουν, ξενιτεύονται για να βρουν τροφή που τους την αρπάζουν οι Τύραννοι.
Οι άνθρωποι θέλουν να ζουν ειρηνικά, αλλά οι Τ. τους παρασύρουν σε φονικούς πολέμους. Δε ζητούν μόνο τον ιδρώτα τους, αλλά και την ίδια τη ζωή τους, ιδιαίτερα όταν διαπιστώσουν κάποια διαμαρτυρία ή κάποια απελευθερωτική κίνηση. Αν οι ανθρ θέλουν να ακολουθήσουν το θείο νουθέτημα, τους περιμένουν βασανιστήρια, φυλακίσεις, θάνατος.
3. Ποια είναι η θέση του ποιητή έναντι των τυράννων;
Δεν τους φοβάται, δεν τους προσκυνάει. Προτιμά τον θάνατο παρά να ατιμάσει τα γόνατα του. Θεωρεί ατιμία το να γονατίσει μπροστά στον Τ. Τους αντιμετωπίζει με θάρρος, περηφάνια, αξιοπρέπεια και αδιαφορία.
4. Ποιο είναι το κεντρικό θέμα - ιδέα της ωδής;
Ο άνθρωπος πρέπει να αγωνίζεται με όλη τη δύναμη ενάντια στην Τυραννία με σκοπό την απόκτηση της Ελευθερίας του, ένα αγαθό φυσικό για τον κάθε άνθρωπο.
5. Πώς αποδεικνύεται η θρησκευτικότητα του Κάλβου;
Η αναφορά του Κάλβου στις πρώτες στροφές.
6. Τι είναι η Αρετή για τον Κάλβο;
Σύνθετη και υψηλή ιδιότητα, που αποτελείται από πολλές αρετές και που χαρακτηρίζει τον άξιο και σωστό άνθρωπο (ηθική διάσταση). Κυρίως όμως αυτό που διαμόρφωσαν οι γάλλοι εγκυκλοπαιδιστές: Αρετή = δικαιοσύνη. Ένας άνθρωπος είναι δίκαιος, όταν όλες οι πράξεις του τείνουν στο κοινό καλό.
